Sualtı Günleri'nde dünyada bir ilk

Kemer'de 16- 19 Mayıs tarihleri arasında düzenlenecek olan 23. Uluslararası Kemer Sualtı Günleri kapsamında bu yıl 20 ülkeden sualtı arkeologları ve sualtı fotoğrafçıları bir araya gelecek. Kemer Tanıtım Vakfı (KETAV) ve Akdeniz Üniversitesi Sualtı Arkeolojisi Araştırma Merkezi tarafından düzenlenen organizasyonda, Kemer'in eşsiz doğasının mavi derinliklerle buluştuğu kristal berraklığındaki sular bu sene çok ilginç faaliyetlere ev sahipliği yapacak.

Akdeniz Üniversitesi'nin tam üyesi olduğu UNESCO Sualtı Arkeolojisi UniTwin Network çerçevesinde Mozambik, Cezayir, Fas, Senegal, Cabo Verde, Cibuti, Komoros, Eritre, Kenya, Madagaskar ve Mauritius kültür bakanlıkları uzmanları 10 Mayıs'ta 12 gün sürecek bir eğitim için Kemer'de buluştu. Türkiye Kültür ve Turizm Bakanlığı uzmanlarının da katılacağı sualtı kültür mirası ve bilimsel dalış alanında eğitim programına Arjantin, Polonya, Fransa gibi ülkelerden akademisyenler de dahil oldu. UNESCO ve CMAS (Dünya Sualtı Federasyonu) adına 23'üncü Uluslararası Kemer Sualtı Günleri ev sahipliğinde yapılacak etkinlikler programın bilimsel ayağını oluşturdu. Bu programa ayrıca Galatasaray ve Akdeniz üniversiteleri tarafından yapılan Science In Blue (Mavide Bilim) adlı Avrupa Birliği projesi kapsamında dünyada ilk defa 'sualtı robotları' ve 'bilimsel dalış' konulu sualtı fotoğraf ve film yarışmaları da dahil olacak. Özel bir okulun öğrencilerinin de aynı kapsamda resim sergileri gerçekleştireceği projeye, Kültür ve Turizm Bakanlığı, UNESCO Türkiye Milli Komisyonu, Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu, Kemer Kaymakamlığı ve Kemer Belediye Başkanlığı ile bölge turizmcileri destek verdi. Projeye 20 ülkeden 200 kişinin katılımı bekleniyor.

'SUALTINI ÖN PLANA ÇIKARTMAK KEMER İÇİN ÇOK ÖNEMLİ'

KETAV Başkanı Volkan Yorulmaz, "23'üncüsünü düzenlediğimiz Sualtı Günleri başladı. Çok önemli bir organizasyon. Sualtı zenginliğimiz su üstü kadar fazla. Bunu korumak ve sualtını ön plana çıkartmak Kemer destinasyonu için çok önemli. Hem bunu sportif açıdan hem de kültürel miras açısından değerlendirmek lazım. Dolayısıyla yaklaşık 100 binin üzerinde dalış yapan, sportif dalış yapan misafirimiz var Kemer'de. Bunu kültürel mirası korumak üzerine pekiştirince iş anlam kazanıyor. Bambaşka bir hal alıyor. Dolayısıyla çok önemsiyoruz bu konuyu. Alternatif turizm açısından da çok önemli turizmi çeşitlendirebilmek açısından da. Bu organizasyonları arttırarak devam etmek istiyoruz" dedi.

Akdeniz Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Bölümü Başkanı Doç. Dr. Hakan Öniz de Kemer Sualtı Günleri kapsamında UNESCO ve CMAS ile birlikte Afrika ülkeleri kültür bakanlıklarının uzmanları, sualtı arkeolojisi profesyonellerine yönelik bilimsel dalış eğitim programı düzenlendiğini anlattı. 2023 Haziran ayında UNESCO ve CMAS'ın dünyada sualtı kültür mirasının korunması alanında anlaşma imzaladığını hatırlatan Doç. Dr. Hakan Öniz, bu anlaşma çerçevesinde eğitim programının gerçekleştirildiğini kaydetti. Uluslararası Kemer Sualtı Günleri'nin çok iyi bir altyapısı olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Öniz, bu altyapının UNESCO ve CMAS programına kullanma şansını elde edildiğini söyledi.

'TÜRK MODELİ DÜNYADA UYGULANMAYA BAŞLADI'

Sualtı kültür mirası koruma eğitimlerinin Kemer Sualtı Günleri'nde temellerinin atıldığını belirten Doç. Dr. Hakan Öniz, şunları söyledi:

"Türkiye Sualtı Federasyonu'yla 5 sene önce yani pandemi döneminden önce sualtı kültür mirasının korunması alanında Türkiye'deki balık adam eğitmenlerini başlattık. 407 balık adam eğitmenini sualtı kültür mirasının korunması eğitmeni olarak yetiştirdik. Bunları sertifikalandırdık. Böylelikle Türkiye'de tüm balık adamlara sualtı kültür mirasının korunması eğitimi ücretsiz ama zorunlu olarak verilmeye başlandı. Türkiye'de artık balık adamlar genel olarak hepsi için söylemeyelim ama çoğunluğu denizin altındaki kültürel mirasın önemini ve bunların korunarak gelecek kuşaklara miras bırakılmasının gerekliliğini anlamış durumda ve hem bilgi akıyor hem de koruyoruz. Örnek bir uygulama. Yıllardır biz UNESCO'da da bu programı sunuyoruz. Bu sayede CMAS'ta yani Dünya Sualtı Federasyonu'nda sualtı kültür mirası komisyonuna da geçme imkanı bulduk. Böylelikle bizim de çabalarımızla UNESCO ve CMAS balık adamlar eliyle sualtı kültür mirasının korunması amacıyla bir anlaşma imzaladı. Biz artık CMAS olarak 128 ülkede sualtı kültür mirasının korunmasına yönelik eğitimlere başlamış durumdayız. Türkiye'de yazıp da uyguladığımız kitabın bir benzeri CMAS için bütün dünyada uygulanmaya başladı. Yine kitabın editörlüğünü biz yaptık. Türk modeli dünyada sualtı kültür mirasını alanında artık uygulanmaya başladı. Geçen ay Portekiz'de bir eğitim programı verdik. Şimdi 17 ülkeden insanlar buradalar. Özellikle 14 Afrika ülkesinin bütün bakanlık uzmanları yetiştiriliyor ve bunların bir kısmı da kendi ülkelerinde bu koruma programını başlatacaklar. O yüzden hakikaten çok değerli. Elbette ilk tarih, ilk coğrafya, ilk destanlar, ilk denizcilik, ilk yelkenli denizcilik hep bizim sularımızda, hep bizim kıyılarımızda ortaya çıktı. Türkiye'den kültürel mirasın korunmasına yönelik bu uygulamalar artık bütün dünyada da uygulanmaya başlandı."

Türkiye'nin başarılı olduğu alanlardan birinin de deniz altı teknolojisi olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Hakan Öniz, "Dünyada artık en büyük sualtı dalış kompresörleri üreticileri Türkiye'de. Dünyada en çok basınç odası üreten firma ve 5 ayrı marka artık bütün dünyaya basınç odası ihraç etmeye başladı. Şimdi eğitim programımıza sualtı robotu üreten firmalar da katılıyor. Biz Afrika'dan gelenlere sualtı robotu pilotluğu eğitimi veriyoruz. Basınç odalarının kullanımıyla ilgili eğitimler veriyoruz. Bir başka firma dalış bilgisayarı sualtı tableti üretiyor. Bu firmalar da şu anda buradalar. 'Sualtı tableti nasıl kullanılır, dalış bilgisayarının teknolojileri nelerdir' bu gelen öğrencilere biz bu programları uyguluyoruz" dedi.

'DÜNYADA BİR İLK OLACAK'

23. Uluslararası Kemer Sualtı Günleri kapsamında 17 Mayıs'ta dünyada ilk kez gerçekleştirilecek bir etkinlik yapılacağını vurgulayan Doç. Dr. Hakan Öniz, "Hem eğitime gelen sualtı arkeologları katılacak hem de Türkiye'den sualtı fotoğrafçıları katılacak. Sualtı robotu fotoğraf ve film yarışması gerçekleştireceğiz. Yani denizin altına değişik boyutlarda sualtı robotları indirilecek ve yarışmacılar bu sualtı robotlarını kompozisyonlarla fotoğraflayacak ve film çekecek. Bu aynı zamanda bir Avrupa Birliği projesi çerçevesinde yapılıyor. Bu projenin adı 'Science In Blue'. Aynı zamanda sualtı tabletini skuterlerle yani sualtı motosikletleriyle uygulayanların fotoğraf ve filmleri de yine yarışmanın ayrı kategorisi şeklinde gerçekleştirilecek. Böyle bir alanda dünyada ilk kez bir yarışma tertiplemiş olduk" dedi.